Со доаѓањето на есента и зимата, телото влегува во нов ритам. Температурите паѓаат, деновите се скратуваат, а организмот постепено се прилагодува на условите што бараат повеќе енергија. Секој систем во телото – од кожата до дишењето реагира на овие промени, создавајќи видливи и невидливи адаптации кои му овозможуваат на организмот да функционира стабилно во студениот период.
Како телото се прилагодува на студот
Кога надвор е студено, телото ја пренасочува топлината кон внатрешните органи за да ги заштити виталните функции. Затоа рацете и нозете често се поладни, а мускулите послабо реагираат на движење. Истовремено, метаболизмот се успорува за да се зачува енергијата. Овој природен механизам создава поголем апетит и желба за потопла, калорична храна — начин на кој организмот се штити од губење на топлина.
Иако многумина го поврзуваат ова со „зимско дебелеење“, реално станува збор за биолошки процес што има логика. Телото сака стабилност, а храната е еден од најбрзите начини да ја добие.
Циркулацијата и срцето работат поинтензивно
Студот предизвикува стегање на крвните садови, процес наречен вазоконстрикција. На тој начин се намалува губењето на топлина преку кожата, но се зголемува притисокот врз срцето. Кај луѓе со низок крвен притисок, тоа може да предизвика вртоглавица или замор, а кај оние со чувствителен кардиоваскуларен систем – дополнителен напор.
Затоа, дури и кратки прошетки низ денот имаат значење. Тие го активираат протокот на крв, го затоплуваат телото и ја подобруваат циркулацијата. Дури и лесното движење ја подобрува циркулацијата и му дава сила на телото во зимските денови.
Кожата и дишните патишта во студениот период
Сувиот воздух, грејните тела и студениот ветер ја нарушуваат природната бариера на кожата. Таа станува посува, затегната и почувствителна на надворешни влијанија. Најизложени се лицето и рацете, бидејќи постојано се во контакт со студен воздух.
Дишните патишта, пак, реагираат на ниските температури и сувоста. Носната слузница станува подложна на воспаленија, а луѓето со алергии или хроничен синузит можат да почувствуваат поинтензивни симптоми. Пиењето доволно течности и користење навлажнувачи на воздух се само некои од навики кои што носат олеснување.
Имунитетот бара повеќе внимание
Во студените месеци имунитетот троши повеќе енергија за да го одржи телото топло, а истовремено е изложен на поголем број вируси. Времето поминато во затворени простории ја олеснува нивната циркулација, па отпорноста на организмот станува клучна.
Витаминот Д, кој го добиваме преку сончевата светлина, во овој период опаѓа. Затоа се препорачува дополнителен внес преку храна – јајца, риба, печурки – или преку кратко изложување на сонце во текот на денот. Исхраната со многу зеленчук, интегрални житарки и ферментирани производи е најдобрата поддршка за телото што се штити од внатре.
Мускулите и зглобовите реагираат на студот
Студеното време предизвикува природна ригидност во мускулите и зглобовите. Затоа утрата изгледаат потешки, а движењето побавно. За да се намали овој ефект, важно е телото да се загрее постепено – со лесно истегнување, топол туш или со шоља чај пред некоја активност.
Луѓето кои имаат хронични болки во грбот или артритис, често чувствуваат дека симптомите се засилуваат во зима. Топлината, лесната физичка активност и подобрената циркулација можат значително да го ублажат тој ефект.
Мали навики што прават голема разлика
Иако сезонските промени не можат да се избегнат, телото може да се поддржи со неколку едноставни навики:
- Движење секој ден, без разлика на времето;
- Хидратација, бидејќи студот често ја намалува жедта;
- Баланс во исхраната, со сезонски намирници и топли оброци;
- Одмор и сон, бидејќи телото се обновува токму во тие часови.
Кога ќе се разбере начинот на кој телото реагира на сезоната, есента и зимата престануваат да бидат период на „замор“ и стануваат време за природно прилагодување. Организмот има свој ритам — доволно е само да го слушнеме и да му дадеме што му треба.