Јогата e духовна дисциплина, а нејзината крајна цел е достигнување повисоко ниво на свест. Патот кој треба да го поминеме за да стигнеме до крајната цел се базира на првите две гранки на јогата (од вкупно осум) – Јами и Нијами. Јамите (Yama) се принципи кои подразбираат ненасилство, искреност, не посегнување по туѓото, пристојно однесување и ослободување од нешта што не ни се неопходни. Нијамите (Niyama) се аспекти кои човекот ги негува кон самиот себе. Тука спаѓа хигиената, култивирање задоволство од сегашниот момент, самодисциплина, самонабљудување и самопроучување како и посветеност на повисоката цел. Работејќи на себе преку овие принципи минуваме низ разни искушенија кои вршат трансформација во сите сегменти од нашето постоење. Нашето секојдневие станува хармонично и спокојно, проткаено со ненаметлива радост.
Почнувајќи од третата гранка (асана праксата) сите техники помалку или повеќе се застапени на часовите по јога. За жал, првите две гранки, корените на кои почива целиот концепт многу малку или воопшто не се застапени. Почитувајќи ги првите две гранки, јамите и нијамите, ги култивираме во себе најблагородните, универзални вредности и доживуваме катарза на едно многу подлабоко ниво. Без да се совладаат првите две гранки, духовниот напредок е невозможен.
Осум гранки на јогата
Според древниот мудрец Патанџали, автор на Јога сутрите, јогата е составена од осум гранки. Првите две гранки се Јамите и Нијамите. Третата гранка е Асана (Asana) праксата и таа ја претставува физичката манифестација на јогата. Четвртата гранка е Пранајама (Pranayama) – техники за регулирање и контролирање на здивот преку кои се влијае на животната енергија – праната. Петата гранка е Пратјахара (Pratyahara) – повлекување на умот од сетилните објекти, шестата гранка е Дарана (Dharana) – концентрација, а седмата е Дјана (Dhyana) – медитација. Осмата гранка – Самади (Samadhi) е состојба на повисоко ниво на свест, самореализација, ослободување, просветлување.
Јами – морални и етички принципи
Ахимса (Ahimsa) – ненасилство – овој принцип подразбира ненасилство кон секое живо битие, вклучително и самиот себе. Под ненасилство не се подразбира само физички атак, туку и ментален (да не се осудува, потсмева, озборува и сл.). Консумирање алкохол и цигари и секаков вид на токсични супстанци исто така подразбира насилство кон самиот себе. Јадењето месо претставува двојно насилство – кон себе и кон друго живо битие на кое му се одзема животот.
Сатја (Satya) – вистинољубие и искреност – Сатја значи секогаш да ја зборуваме вистината. Да не бидеме лицемерни и двосмислени. Да се претставуваме со нашето вистинско јас.
Астеја (Asteya) – буквален превод е некрадење. Со Астеја се означува универзалното правило дека не треба да посегнуваме по нешто што не е наше или не ни е доброволно дадено, без разлика дали станува збор за нешто материјално или интелектуално. Да не присвојуваме туѓи идеи, да не си препишуваме туѓи заслуги за свои и сл.
Брамачарја (Brahmacharya) – сексуална воздржаност, брачна верност, набљудување од позиција на ученик, контрола на енергијата. За овој принцип има повеќе различни толкувања. Едно од неговите значење е целибат кое кулминира во будизмот и џаинизмот, за подоцна да се сведе на сексуална воздржаност. Во суштина, брамачарини се ученици, кои живеат во целибат. По завршувањето на школото, ја прифаќаат должноста на семејни луѓе, а со самото тоа и сексуалноста. Во секојдневието овој принцип се манифестира како пристојно и ненаметливо однесување, со постојано набљудување на нештата што не опкружуваат.
Апариграха (Aparigraha) – непосесивност и неврзување
Овој принцип подразбира да поседуваме само нешта што ни служат и ни се неопходни. Да не се врзуваме емотивно ниту за материјални нешта, ниту за идеи, мисли, желби или планови. Посесивноста води кон алчност. Отпуштајќи го она што повеќе не ни е неопходно, отворени сме и правиме место за нешто ново – нови идеи, врски, можности. Ова може да се практикува со ослободување од нешто старо, нешто што веќе не ни е непходно, секогаш кога ќе купиме нешто ново.
И како што е наведено во Сутрите на Патанџали, „Јамите се квалитети кои го одликуваат човекот кој не е врзан за световното. Тој не е насилен, втемелен е во вистина, не се стреми кон собирање и натрупување на материјални нешта, непоимливо му е да посегне по туѓото, а кон животот има став на ученик“.
Нијами
– аспекти кои човекот ги негува кон самиот себе, а преку кои се здобива со внатрешна сила, јасност и дисциплина кои му се потребни на патот кон себеспознавањето.
Сауча (Saucha) – физичка, ментална и духовна чистота; прочистување и јасност на умот.
Овој принцип упатува на тоа дека покрај одржувањето на физичката хигиена, треба да го одржуваме чист и просторот околу нас. Покрај тоа од есенцијално значење е одржувањето на ментална хигиена, бидејќи чистотата во суштина е внатрешен квалитет на духот. Гневот, омразата, предрасудата, алчноста, гордоста, стравот, се резултат на негативни мисли и се извор на нечистотијата на умот од кои треба да се ослободиме. Зачувувањето на чисти мисли во секојдневниот живот го одржува умот мирен.
Сантоша (Santosha) – внатрешен мир, задоволство
Сантоша претставува состојба на длабок внатрешен мир . Преку практикување сантоша се ослободуваме од желбите. Задоволни сме со она што го имаме и што ни се случува во сегашниот миг. Прифаќањето на светот, на самите себе, како и на околностите такви какви што се, доведува до длабок внатрешен мир.
Тапас (Tapas) – самодисциплина
Под тапас се подразбира самодисциплина. Повлекување во самотија и длабока медитација. Самото секојдневно практикување јога, исто така означува тапас.
Свадјаја (Svadhyaya) – самоанализа, интроспективност, читање духовна литература.
Терминот Свадјаја произлегува од санскритските корени “sva” и “adhyaya”. “Сва” значи себе а “адјаја” се преведува како лекција, читање или предавање, но исто така може да се толкува и како медитирање или размислување (од коренот dyhai). Во секој случај и двете толкувања означуваат работа на сам себе – самопроучување, самоспознавање. Во тој процес на самоспознавање доаѓаме до откривањето на повисоката сеприсутна свест и се соединуваме со неа. За постигнување на ова често користиме и мантра со која полесно ги замолчуваме мислите и го држиме вниманието во себе.
Ishvara pranidhana – посветеност на Божественото, на повисоката Свест
Ишвара Пранидана (Ishvara pranidhana) претставува духовен чин на целосно предавање на Божественото. Според јога филозофијата, фокусот не мора да биде на Бог, туку тоа може да биде некоја идеја или духовна мудрост која не инспирира.
УСЛОВИ ЗА ПРЕЗЕМАЊЕ
Текстовите и останатите материјали што ги објавува Омниа.мк се авторски. Крадењето авторски содржини е казниво со закон. Бесплатно преземање е дозволено исклучиво на 20 отсто од содржината со задолжително цитирање на медиумот и хиперлинк до оригиналната содржина на Омниа.мк.
