Во јогиските учења се вели дека звукот е првата манифестација на духот. Како таква моќна и примарна сила, звукот во голема мера влијае на сè со што ќе дојде во контакт. Без разлика дали ја препознаваме оваа вистина или не, брановидниот ефект на звукот продира во секој дел од нашето битие. Притоа ги менува нашите мисли, чувства и однесувања. Затоа сме толку инхерентно привлечени, без разлика дали свесно или несвесно, кон звукот – или поконкретно, кон музиката. Од зајакнување на когнитивните способности до зајакнување на креативноста, музиката длабоко влијае на нас и сето тоа започнува во мозокот.
Невромузикологијата е проучување на ефектите што музиката ги има врз мозокот. Тоа е новопојавено поле кое нуди неверојатни сознанија за тоа како звукот и музиката влијаат на начинот на кој размислуваме, чувствуваме и последователно дејствуваме. Меѓутоа, долго пред да се појави научната ера, длабоките ефекти на музиката биле длабоко истражени од јогините. Музиката е во интеракција со нашето енергетско тело, секоја нота одговара на специфичен нади (или енергетски канал) во физичкото тело. Кога одредена нота се движи низ корелираниот канал, таа испраќа вибрации што ја отстранува стагнацијата и ја буди заспаната енергија. Како што го рехармонизираме нашето енергетско поле на овој начин, се приближуваме кон состојба на внатрешен мир и задоволство.
Киртан е прекрасен пример за тоа како музиката може да го смири умот и да ја разбуди душата. Тоа е пракса што произлегува од традицијата на бхакти-јога. Преку пеење или мантрање за време на киртан, нервниот систем се смирува и срцевиот простор почнува да се отвора. Оние кои практикуваат киртан често доживуваат длабоко чувство на внатрешна јасност, па дури и трансценденција. Тоа е неверојатен приказ на трансформативната моќ на музиката.
Но, враќајќи се на ова ново појавено поле на истражување, би можеле да се запрашаме: што вели науката за тоа како музиката влијае на мозокот? Мозокот е орган одговорен за безброј функции и сите наши чувства. Според ова секој дел од нашето битие е потенцијално под влијание на музиката.
Поздрав мозок
Постојат многу начини на кои можеме да дефинираме здрав мозок. Индикации за тоа колку добро функционира мозокот вклучуваат когнитивна флексибилност, концентрација, меморија и аудитивни вештини, меѓу безброј други маркери. Кога станува збор за ефектите на музиката врз мозокот, истражувањето ги разгледа сите овие маркери и многу повеќе.
Значајно истражување спроведено во областа на невромузикологијата се фокусираше на оние кои постојано се околу музиката – музичарите. Иако многу истражувања би можеле да го покренат прашањето: „Што е прво: кокошката или јајцето?“, јасно е дека постојат суштински разлики помеѓу мозокот на музичарите и не-музичарите. Едно истражување покажа дека музичарите имаат поголем корпус калозум, лента од ткиво што ги поврзува левата и десната страна на мозокот. Ова укажува дека мозочни хемисфери на музичарите подобро комуницираат една со друга отколку кај не-музичарите.
Утврдено е дека музиката игра клучна улога во развојот на мозокот кај музичарите. Се верува дека инструменталниот тренинг ја зголемува сивата материја во одредени делови од мозокот. Поради ова, музичарите често доживуваат зголемено когнитивно функционирање во сферата на аудитивната обработка, учењето и меморијата.
Музиката и емоциите
Нашето емотивно тело е сложено и иако најчесто се поврзува со срцето, голем дел од нашите емоции потекнуваат од мозокот. Бидејќи емоциите не се рационално искуство, зборовите често не успеваат да ги опишат – особено кога сме млади. Истражување испитуваше како музиката може да се користи за децата со аутизам подобро да ги разберат и да ги соопштат своите емоции. Резултатите покажале дека овие деца биле подобро способни да ги идентификуваат и да ги соопштат емоциите што ги доживуваат со покажување на различни песни што им биле пуштени. Со други зборови, музиката помага да се премости јазот помеѓу нивните емоции и нивната способност да се изразат.
Музичката терапија е исто така проучувана за нејзината способност да помогне во подобрување на расположението и ублажување на депресијата. Резултатите покажаа дека слично како истражувањето за деца, музичката терапија им помага на поединците подобро да се изразат себеси и своите чувства, дури и ако тоа не е вербално.
Музиката и стресот
Бројни истражувања ја разгледуваат улогата што музиката ја игра во управувањето со нашите нивоа на стрес. Мета-анализа покажа дека музиката, всушност, го намалува нивото на стрес, кога станува збор за намалување на анксиозноста пред операцијата. Друго истражување со 42 педијатриски пациенти покажало дека, децата кои слушале релаксирачка музика додека им ставале инфузија, доживеале помала болка во споредба со оние кои не слушале релаксирачка музика.
Еден од доминантните механизми за тоа како музиката може толку длабоко да го намали нивото на стрес е преку нејзиниот ефект врз кортизолот, попознат како нашиот „хормон на стрес“. Кога сме под стрес, без разлика дали е акутен или хроничен, телото лачи кортизол за да ни помогне да се справиме со заканата, без разлика дали е реална или перцепирана. Музиката го намалува количеството на кортизол во нашите тела, а со тоа ни помага да се чувствуваме помирни во сегашниот момент.
Музиката и мозокот поврзани со креативноста
Кога станува збор за доменот на креативноста, музиката е промотор. Едно истражување го истражуваше ефектот на музиката врз креативното сознание и откри дека оние кои слушаат „среќна музика“ се покреативни кога завршуваат одредена задача од оние кои ја завршуваат истата задача во тишина.
Исто така, почнуваме да го разбираме ефектот што различните видови музика го имаат врз мозочните бранови и како тоа влијае на нас. Кога сме во алфа или тета состојба (вообичаено кога медитираме или мечтаеме, соодветно), подобро можеме да го ангажираме нашиот креативен ум. Слушањето музика што ги содржи овие фреквенции може да ни помогне да го искористиме нашиот креативен потенцијал.
Дали е важен жанрот?
Под претпоставка дека слушаме музика што одговара на нашите преференции, придобивките од музиката ќе се доживеат. Истражувачите дури открија дека слушањето тажна музика може да го подобри расположението. Ова може да е спротивно од она што би можеле да го очекуваме. Без оглед на тоа што слушаме, ако слушаме музика со која се поврзуваме на длабоко ниво, ќе имаме бенефити.
Со тоа, сигурно има жанрови на музика поврзани со специфични ефекти. На пример, класичната музика го подобрува лачењето на допамин, учењето и меморијата. Поп и рок музиката ги подобрува физичките перформанси и издржливоста. Оптимистичката музика може да го подготви мозокот за учење, а џез музиката го смирува телото. Во зависност од специфичните придобивки што ги бараме, има и стил на музика за тоа.
Музиката и благосостојбата
Без разлика на кој начин и пристапуваме, музиката влијае на мозокот на многу позитивни начини. Од исцелувањето до трансценденталниот потенцијал на киртан постои начин да се најде благосостојба преку вклучување и прифаќање на звуците околу нас. Најдобар начин да се разбере како музиката влијае на нас е да ја почувствуваме во телото. Како го чувствуваме одреден звук, нота или песна? Ако чувствуваме дека нешто позитивно се случува во нас, тогаш знаеме дека сме стигнале на вистинската нота.
УСЛОВИ ЗА ПРЕЗЕМАЊЕ
Текстовите и останатите материјали што ги објавува Омниа.мк се авторски. Крадењето авторски содржини е казниво со закон. Бесплатно преземање е дозволено исклучиво на 20 отсто од содржината со задолжително цитирање на медиумот и хиперлинк до оригиналната содржина на Омниа.мк.
